NLP

Over taal en communicatie
zijn bibliotheken vol geschreven. Op zich zegt dat nog weinig. Maar een dergelijke berg boeken communiceert wel dat er veel te vertellen is over dit onderwerp. En dat klopt. Het vak communicatie beslaat een astronomisch gebied. Een simpel voorbeeld: Frans solliciteert bij de directeur van een groot commercieel bedrijf en lispelt nerveus, z’n handen in z’n zakken en z’n ogen naar de grond gericht, dat hij de baan als verkoopmanager graag wil hebben. Peter daarentegen kijkt bij het sollicitatiegesprek steeds recht in de ogen van zijn gesprekspartner en houdt een prikkelend en vlot betoog over zijn kwaliteiten als leidinggevende. Wie krijgt wat hij communiceert?

NLP, oftewel neuro linguïstisch programmeren, houdt zich bezig met de onbewuste processen die ten grondslag liggen aan communicatie. En zoals uit bovenstaande voorbeelden al blijkt is communicatie iets anders dan ‘gewoon een gesprekje voeren’. Communicatie gaat veel dieper. Het handelt onder meer over de signalen die mensen non-verbaal uitzenden (lichaamstaal) en over ‘in tekst verpakte boodschappen’. Het kan gaan over de informatie die men naar zichzelf toe doorseint (interne communicatie), maar ook over signalen die men onbewust aan anderen afgeeft. Als een ambtenaar van de keuringsdienst van waren een vettig jasje aan heeft, met roos op de schouders, dan communiceert dat glashelder hoe nauw hij zijn vak neemt…

Of deze situatie: Twee straatmakers zijn aan het werk tot de vrouw des huizes langsloopt. ‘Lekkere koffie’, zegt een van de mannen duidelijk hoorbaar voor de vrouw. Op wat er nu allemaal zou kunnen gebeuren kun je afstuderen. Want de vrouw kan dit positief opvatten en zeggen: ‘Zal ik eens een lekker bakkie voor jullie maken, jongens?’ Maar als ze geëmancipeerd is, en daar prat op gaat, kun je een reactie krijgen als: ‘Nou, dan had je koffie mee moeten nemen. Ik ben geen loophondje…’ Ze kan ook gevat antwoorden: ‘Lekkere koffie? Geef mij ook wat! Graag met een koekje.’ Of ze houdt haar mond. Dat communiceert heel stevig. De mannen weten er mogelijk geen raad mee. Nu kunnen ze gaan gedachtelezen. Zou ze het niet gehoord hebben? Is ze gepikeerd? Kan ze niet tegen een grapje? Welnu, gedachtelezen is een van de grote boosdoeners binnen de communicatie. Men heeft nogal eens de neiging voor een ander in te vullen wat hij of zij denkt, zonder te weten of dat waar is.

Naast gedachtelezen is in relaties het negeren van opmerkingen een veel voorkomend en buitengewoon krachtig communicatiewapen, hoewel niet iedereen zich dat altijd bewust is.

Blokkades
Kijken we terug naar onze sollicitanten, dan kunnen we ons afvragen wat beide heren met zichzelf communiceren. Het is heel goed mogelijk dat de schuchtere Frans last heeft van faalangst, dat hij niet durft te spreken voor ‘de directeur’, of voor een groep. Als hij die angst regelmatig naar zichzelf toe communiceert, dan zal dit niet echt functioneel voor hem zijn. Deze blokkerende emotie kan hem op de meest ongelukkige momenten parten spelen. Het is aannemelijk dat de directeur er niet aan moet denken dat hij deze man aan het hoofd zet van een stel gewiekste verkopers. Die maken korte metten met hem. Peter daarentegen komt overtuigend over, is communicatief, straalt iets uit. Zo’n jongen kan, met een beetje begeleiding, de zaak nieuw leven inblazen.

‘Je krijgt wat je communiceert’, is een gevleugelde uitspraak onder NLP-ers. Frans zal krijgen wat hij communiceert en Peter ook. Maar is het ook wat ze wilden communiceren? Krijgt u ook wat u denkt te communiceren? Komt uw boodschap altijd over? Of ontstaan er wel eens misverstanden als u iets zegt tegen een collega, uw chef of uw partner? NLP gaat over effectief communiceren, op het werk, thuis, overal.

Voordat we nader ingaan op de achtergronden van het ontstaan van NLP, eerst iets meer over hoe het komt dat de een meer succes heeft dan de ander.

NLP geeft inzicht in de structuren en processen die ten grondslag liggen aan onze communicatie. NLP maakt je daarvan bewust en gaat in op de vraag hoe het komt dat sommige mensen met dezelfde inspanning meer bereiken dan anderen. Verder komt aan de orde hoe het kan dat gedragsverandering op bewust niveau vaak niet aanslaat en hoe het bijvoorbeeld komt dat sommigen niet in het openbaar durven spreken. Ook hebben we het over mensen die regelmatig tegen zichzelf en anderen zeggen: ‘Dat kan ik toch niet’ of ‘Ik ben nu eenmaal zo’.

NLP geeft inzicht in beperkende overtuigingen en in de oorzaken die hierachter schuilgaan. De NLP-communicatiemethodiek reikt structuren en gereedschappen aan die het mogelijk maken óók succesvol te zijn. Iedereen kan zijn gedrag in positieve zin veranderen. Tenminste, als daar de wil voor aanwezig is.

Wat is NLP?
De vraag ‘Wat is NLP?’ begint zich nu zoetjesaan op te dringen. Om dat duidelijk te maken moeten we even terug naar het begin, de oorsprong. Maar heel ver terug is niet nodig, want NLP is een vrij jonge, empirische wetenschap, een wetenschap die zich dus bezighoudt met kwesties die proefondervindelijk zijn vastgesteld. NLP bestudeert het gedrag van mensen die succesvol zijn in willekeurig welke context. NLP is feitelijk de speurtocht naar het recept voor succes. Bij de ontwikkeling van NLP werd geput uit vele wetenschappelijke disciplines. Belangrijk element is de taalkunde, de linguïstiek, want communicatie en de verschillende disciplines van de taalkunde hebben een nauwe relatie met elkaar. De antropologie, kortgezegd de menswetenschappen, en de psychologie zijn andere belangrijke onderdelen van NLP. Maar dat is nog niet alles. Ook de neurowetenschappen, de filosofie en de cybernetica (processtuurkunde bij communicatie) maken er deel van uit.

Communicatiemodel
Het proces van communicatie wordt nog duidelijker aan de hand van een ‘communicatiemodel’. Dit laat zien dat er buiten ons allerlei gebeurtenissen kunnen plaatsvinden die via onze zintuigen worden waargenomen. Vanaf het moment dat die externe prikkel (een beeld, een geluid, een woord, een aanraking, een geur, een smaak) wordt waargenomen, begint in onze hersenen een proces van verwerking. Daarbij passeert die informatie een aantal filters, die onder andere te maken hebben met de wijze waarop wij zijn gevormd, of sterker: geconditioneerd.

Herinneringen, maar ook waarden en overtuigingen spelen bij de verwerking een belangrijke rol. Zo zal iemand die ooit een nare ervaring heeft gehad met vuur waarschijnlijk anders reageren op dit fenomeen dan iemand die daar geen bijzondere betekenis aan heeft gehecht. Daarna ontstaat er een interne voorstelling van in onze geest. Deze interne voorstelling, ofwel gedachte, beïnvloedt in belangrijke mate onze stemming en ons gedrag. Zo kan er, als we het voorbeeld van het vuur volgen, een panische reactie volgen op een plotselinge steekvlam. En mensen die ooit opgesloten hebben gezeten in een lift kunnen heftig reageren als ze in een kleine, afgesloten ruimte komen.

Kortom: afhankelijk van de ontwikkeling van iemands persoonlijkheid, die onder meer is gebaseerd op zijn waarden, normen, overtuigingen, herinneringen, waar en wanneer hij is geboren (maar ook door faalangsten, schuldgevoelens, invloeden van opvoeding, opleiding of werk) kan er een bepaald gedrag ontstaan. Het communicatiemodel geeft inzicht in die interne communicatie en geeft ook inzicht in de sturing van het gedrag van anderen. Wie zich eenmaal bewust is van de werking van dit model kan, als hij dat wil, zijn gedrag veranderen.

Communicatie
Degenen die het effectieve gebruik ervan beheersen kunnen hun eigen ervaring van de wereld en ook hoe de wereld hèn ervaart veranderen. Alle gedrag en gevoel zijn in een vorm van communicatie geworteld. Degenen die gedachten, gevoelens en handelingen van de meerderheid van ons beïnvloeden weten hoe zij dit instrument kunnen gebruiken. … Wat we in ons leven doen wordt bepaald door hoe we met onszelf communiceren. De kwaliteit van communicatie is tegenwoordig de kwaliteit van ons leven.

Bron: www.ntinlp.nl